Gubitak kose nije tako redak slučaj, prvenstveno kod muškaraca srednje životne dobi. Međutim, u nekim slučajevima, opadanje kose može biti povezan sa gubitkom težine. Neke osobe mogu svoju liniju dovesti u red, ali istovremeno ostati i bez kose na glavi.
Gubitak kose uzrokovan nedostatkom hranljivih materija
Ljudsko telo je osetljivo na nedostatke hranljivih materija, stres i hormonalne promene. Sve to može da se desi kao rezultat brzog gubitka težine, restriktivnih dijeta ili operacije gubitka težine. Gubitak kose tokom skidanja kilograma obično je uzrokovan nedostatkom hranljivih materija, kao i drugim efektima koji nagli i brzi gubitak težine može imati na vaše telo.
Gubitak kose i restriktivna dijeta
Iznenadni gubitak težine i restriktivne dijete povezane su sa stanjem poznatim kao akutni telogen efluvijum (TE). To je jedan od najčešćih uzroka rasprostranjenog gubitka kose na koži glave. Telogen efkuvijum se javlja oko 3 meseca nakon pokretačkog događaja kao što je brz gubitak težine i traje oko 6 meseci.
Gubitak težine i androgena alopecija
Gubitak težine i nedostaci hranljivih materija povezani sa restriktivnim dijetama, takođe su povezani sa drugim vrstama gubitka kose. To uključuje hronični telogen efluvijum, koji traje duže od 6 meseci, i androgenu alopeciju, takođe poznatu kao ćelavost kod muškaraca ili žena.
Gubitak kose zbog neuspešne dijete
Vašoj kosi su potrebne adekvatne kalorije i hranljive materije da bi pravilno rasla. Kada vaše telo ne dobije ono što mu je potrebno, mogu se pojaviti neželjeni efekti poput gubitka kose. Mnoga istraživanja povezuju gubitak kose sa brzim gubitkom težine, ograničenjem kalorija, nedostatkom hranljivih materija i psihološkim stresom. Sve se to obično dešava kod ljudi koji se pridržavaju brze i često neuspešne dijete. Studija iz 2015. na 180 žena sa gubitkom kose otkrila je da su najčešći uzroci gubitka kose nedostatak gvožđa i psihološki stres. U osam slučajeva uzrok su bile neuspešne dijete. Loše planirane dijete mogu dovesti do nedostataka esencijalnih masnih kiselina, cinka, proteina i ukupnih kalorija, a sve to može dovesti do gubitka kose.
Dijete sa vrlo malo proteina štete kosi
Amino kiseline, gradivni blokovi proteina, neophodni su za rast kose. To je zato što su aminokiseline neophodne za proizvodnju keratina, glavnog strukturnog proteina kose. Kada vaše telo ne dobija dovoljno proteina može doći do gubitka kose. Stoga, ako pratite niskokaloričnu dijetu za mršavljenje koja ne sadrži dovoljno proteina, kao rezultat možete doživeti gubitak kose. Kada vaše potrebe za proteinima nisu zadovoljene, vaše telo daje prioritet važnim funkcijama zavisnim od proteina. To su varenje, regulacija pH i ravnoteže vode i proizvodnja hormona. Budući da rast kose nije neophodan za održavanje života, može doći do gubitka kose.
Nedostaci amino kiselina česti kod ljudi sa gubitkom kose
Nedostaci specifičnih amino kiselina, kao što su histidin, leucin, valin i cistein, česti su kod osoba sa gubitkom kose.U studiji na 100 ljudi, istraživači su primetili nedostatke histidina i leucina kod velikog procenta učesnika u nekoliko tipova alopecije, uključujući androgenu alopeciju i telogen efluvijum. Studija je takođe otkrila da su nedostaci valina i cisteina česti među osobama sa problemom alopecije.
Operativni zahvati gubitka težine opasnost i za kosu
Operativni zahvati koji za cilj imaju brzo skidanje kilogramo obično uzrokuju nedostatke proteina, vitamina ili minerala. To zauzvrat može izazvati gubitak kose. Studija iz 2018. koja je uključivala 50 osoba koji su bili podvrgnuti gastrektomiji rukava, operaciji uklanjanja leve strane želuca, ustanovila je gubitak kose kod više od 50 procenata učesnika. Interesantan podatak je da je gubitak kose bio češći kod žena. Značajno je i to da su učesnici sa gubitkom kose imali mnogo niže nivoe cinka i vitamina B12 i pre i posle operacije. U studiji iz 2020. godine na 112 žena koje su bile podvrgnute gastrektomiji rukava, 72 odsto učesnika je iskusilo gubitak kose nakon operacije. Kod 79 procenata onih koji su prijavili gubitak kose, gubitak je počeo 3 do 4 meseca nakon operacije i trajao je u proseku 5 meseci.
Restriktivne i niskokalorične dijete dovode do ćelavosti
Baš kao i brze dijete, restriktivne dijete koje isključuju čitave grupe hrane, mogu uzrokovati gubitak kose kao rezultat nedostatka hranljivih materija ili stresa. Nedostaci gvožđa, cinka, proteina, selena i esencijalnih masnih kiselina, svi su povezani sa gubitkom kose. Pokazalo se da veoma niskokalorične dijete takođe uzrokuju gubitak kose. Veliki stres, koji ponekad dolazi zajedno sa restriktivnom dijetom, takođe je povezan sa gubitkom kose.
Da li je gubitak kose opasan
Gubitak kose sam po sebi nije opasan, ali osnovni uzroci gubitka kose nakon gubitka težine mogu biti opasne. Nedostaci hranljivih materija i ekstremno ograničenje kalorija mogu dovesti do ozbiljnih zdravstvenih posledica kao što su anemija zbog nedostatka gvožđa, gubitak mišića i još mnogo toga. Osim što potencijalno uzrokuje alopeciju, anemija zbog nedostatka gvožđa može dovesti do oštećenja funkcije mozga, neplodnosti, srčanih oboljenja, depresije i izmenjene funkcije imunog sistema. Ograničenje kalorija i proteina takođe može izazvati opasne nuspojave, uključujući smanjenu funkciju mišića, probleme sa srcem, probleme sa crevima, smanjenu imunološku funkciju i povećan rizik od depresije.
Kako sprečiti gubitak kose kada pokušavate da smršate
Kao što je pomenuto, gubitak kose tokom gubitka težine može biti uzrokovan nedostatkom hranljivih materija ili brzim gubitkom težine. Osim što potencijalno dovode do ćelavosti, restriktivne dijete mogu biti štetne za mentalno zdravlje i povezane su sa ponovnim dobijanjem prekomerne težine. Umesto brzih i rigoroznih dijeta izaberite uravnoteženu ishranu koja obezbeđuje vašem telu hranljive materije koje su mu potrebne za optimalno funkcionisanje. Reći ne restriktivnim dijetama koje obećavaju brz gubitak težine je od suštinskog značaja za zaštitu vašeg fizičkog i mentalnog zdravlja i smanjenje rizika od neželjenih efekata poput gubitka kose.
Pripazite se ako ste vegeterijanac
Pored toga, ako sledite obrazac ishrane koji ograničava mnoge namirnice, kao što je vegetarijanska ili veganska ishrana, koja može da sadrži malo hranljivih materija povezanih sa gubitkom kose, kao što su gvožđe i cink, obavezno uključite hranu bogatu hranljivim sastojcima. Ukoliko ste podvrgnuti operaciji gubitka težine, uverite se da su vaši nivoi hranljivih materija poput cinka, gvožđa i vitamina B12 optimalni pre procedure, a nakon toga dopunite hranljivim materijama koje preporučuje vaš lekar ili nutricionista.
Kako olakšati ponovni rast kose
Zapamtite, gubitak kose može imati mnogo uzroka. Ako je gubitak kose uzrokovan nedostatkom cinka ili gvožđa, unošenje tih materija može zaustaviti gubitak i dovesti do ponovnog rasta kose.
Odmah prekinite sa lošom dijetom
Ako je za vašu ćelavost krivac restriktivna ili brza dijeta odmah prekinite sa njom. Počnite da pravilno hranite svoje telo uravnoteženom ishranom bogatom hranom bogatom hranljivim materijama. Ako imate nedostatak hranljivih materija, sama hrana možda neće biti dovoljna da dopuni zalihe hranljivih materija. Međutim, istraživanja sugerišu da ako nemate nedostatak hranljivih materija, suplementi možda neće imati koristi od gubitka kose. Vaš lekar može da identifikuje uzrok gubitka kose i da vam pomogne da smislite plan za ponovni rast kose.
Obavezno se konsultujte sa lekarom
Gubitak kose tokom ili nakon gubitka težine može biti uzrokovan nizom faktora, uključujući nedostatak hranljivih materija. Međutim, alopecija može biti uzrokovana i osnovnim zdravstvenim problemima. Konsultujte se sa kvalifikovanim zdravstvenim radnicima kao što je lekar ili registrovani nutricionista da biste identifikovali uzrok gubitka kose i napravili plan lečenja koji će olakšati ponovni rast kose.
